Shogun - Seizoen 1

Deze remake van James Clavell's Shogun uit 1980 beloofd veel. Wordt het succes van 1980 geëvenaard of is dit een overbodige versie met veel mooie plaatjes en weinig inhoud?

In 1980 zat ik bij elke aflevering van James Clavell's Shōgun aan de buis gekluisterd. Ik deed aan Judo en Jiu-jitsu, las over Japanse geschiedenis en kunst en leerde mijn eerste Japans. Kortom: ik was verliefd op Japan.

Die eerste Shōgun gaf mij het gevoel dat ik iets bijzonders meemaakte. Nog niet eerder had ik een Westerse serie gezien die – voor mijn gevoel – zo’n correcte weergave van het oude Japan liet zien. Het was zeker de eerste die probeerde om Japan op een eerbiedwaardige manier weer te geven.

Ik leerde alle Japanse termen uit mijn hoofd, hopend op meer. Hoewel ik Richard Chamberlain veel te glad en soft vond om geloofwaardig te zijn als ruige 16e-eeuwse stuurman, was de serie destijds mijn absolute favoriet.

Nu zou ik die serie met hele andere ogen bekijken. De manier van produceren, de scripts, de dialogen; de houten klazen producties van de jaren tachtig overleefden de tand des tijds meestal slecht. De moderne kijker wil een hoger tempo, meer realisme, meer historische correctheid en meer smaakvol spektakel.

Oh ja, ook de huidige kijk op de ‘held’ en de ‘boef’ is veranderd. De held is ook vaker een antiheld. De antagonist is niet per se een crimineel zonder geweten. De held hoeft geen ‘hij’ meer te zijn en hij krijgt ook niet altijd het meisje.

De nieuwe Shōgun volgt in grote lijnen hetzelfde verhaal als de oude serie, maar de verschillen zijn groot. Cosmo Jarvis (Raised by Wolves) speelt John Blackthorne en hij past goed in de rol van de Engelse stuurman. De Japanners noemen hem Anjin-san, wat 'heer stuurman' betekent. Zijn kennis van de zeevaart is een belangrijke reden om hem in leven te laten.

De Japanners noemen de Westerse zeelui barbaren. Ze vinden ze vies en onbeschoft, met walgelijke eetgewoonten. Op hun beurt vinden de Europeanen dat de Japanners de barbaren zijn met hun onwrikbare regels en minachting van de dood. Wat wordt opgevat als een grote eer of juist gezichtsverlies blijkt voor beide culturen soms volstrekt tegengesteld.



Japan bevindt zich op de rand van een machtsstrijd. De Japanse adel zoekt subtiele manieren om de macht te grijpen. Heer Joshii Toranaga (gespeeld door Hiroyuki Sanada, Westworld) dreigt het slachtoffer te worden van de samenspannende adel. Hij beseft dat Anjin-san van groot nut zou kunnen zijn in zijn eigen strijd om te overleven.

John Blackthorne’s aanvankelijke onbegrip van de Japanse normen en waarden is hem goed aan te zien. Hij moet leren om te gaan met de cultuur en dat brengt hem soms in levensgevaar. Dat wordt zelfs verergerd doordat de Portugezen ter plaatse als enige handelspartner worden gezien. Die belangen willen ze niet kwijtraken door de bemoeienis van een Engelsman, met wie hun land in oorlog is.

Gaandeweg ontstaat er wederzijds respect tussen Anjin-san en de Japanse adel om hem heen. Hij krijgt kansen om zijn waarde te bewijzen, maar zijn leven blijft aan een zijden draadje hangen. Tot aan het einde van dit eerste seizoen is het onduidelijk waar zijn geluk zal ophouden.

Ik vind deze nieuwe vertolking stukken beter dan de oude. De moderne benadering doet het verhaal veel goed. Vooral de Japanse acteurs zijn weer een lust voor het oog. Daarin verschilt deze versie namelijk niet zo veel met de oude, moet ik toegeven. Dat onderdeel was toen al opvallend goed.

Het gebeurt niet vaak dat ik een serie voor een tweede keer bekijk, maar Shōgun valt zeker in dat rijtje. Een prachtige serie met onvergetelijke personages en spannende scenes, alles met respect voor de Japanse cultuur en met voldoende oog voor de historische juistheid van de periode. Een aanrader voor liefhebbers van spanning, geschiedenis, romantiek en intriges!