The Underground Railroad - Seizoen 1

Een absoluut meesterwerk over een inktzwarte periode. Vormgegeven als een duister sprookje.

Inspiratiebron voor deze televisieserie is de Amerikaanse Underground Railroad uit de 19de eeuw. Dit was een illegaal netwerk dat zwarte slaven hielp ontsnappen naar het vrije Noorden. In The Underground Railroad wordt dit letterlijk vertaald naar een gigantisch ondergronds spoornetwerk met stoomtrein en al. De makers van de serie volgen verder redelijk nauwgezet de gelijknamige roman van Colson Whitehead uit 2016. Het is fantasie met een zeer realistische kant.

De kracht van The Underground Railroad is de combinatie van beeld en geluid. De soundtrack jaagt zelfs de meest nuchtere ziel regelmatig angst aan. Zelfs op de momenten wanneer het de hoofdrolspeelster goed lijkt te gaan dreigt er in de muziek al enig onheil. De muziek is in die positieve perioden wel licht van toon, maar als kijker weet je al dat dit nooit goed kan gaan. De geschoten beelden zijn werkelijk van wereldklasse. Duister wanneer het nodig is en sprankelend vol met kleur als het verhaal daarom vraagt. Ook de regie is werkelijk groots. De shots waarin mensen stilstaand in de camera kijken alsof er een foto gemaakt wordt, maar vaak wel het beeld volgen heeft iets magisch.

The Underground Railroad is geen zwart-wit verhaal over slavernij.

Een goede serie kan niet zonder uitstekend acteerwerk. The Underground Railroad zit er vol mee. De pijn, woede, gelatenheid, de angst en de frustratie worden allemaal treffend getoond en gespeeld. De arrogantie, het superioriteitsgevoel, het mededogen en het geweld wordt vol in beeld gebracht. De serie excelleert ook door niet alles ter discussie te stellen, maar door alles te plaatsen in het perspectief van de tijd waarin slavernij gewoon was. Vanuit het perspectief van zwarte en witte mensen. Gevolg is dat de serie je tot in je diepste raakt omdat het zo vanzelfsprekend gebracht wordt, terwijl we inmiddels allemaal (hopelijk) weten dat dit niet normaal is.



Hoofdrolspeelster is de slaafgemaakte Cora (een uitstekende rol van de Zuid-Afrikaanse Thuso Mbedu, Shuga). Door alle verschrikkelijke omstandigheden besluit Cora te vluchten, haar moeder achterna die dit jaren eerder deed en Cora achterliet. In tien afleveringen volgen we haar in de verschillende plaatsen waar ze terecht komt, elk met een eigen dreiging. Het lijkt in alles op de heilstaat uit The Handmaid's Tale; gelovigen die een eigen wereldbeeld creëren, maar wel vergeten dat barmhartigheid daar een onderdeel van dient te zijn. De andere plek is lieflijk en lijkt een oplossing te bieden. Dat duurt slechts totdat het kwaad achter dat succes beklemmend duidelijk wordt.

De succesvolle slavenjager Ridgeway (fantastische rol van Joel Edgerton, The Secret Life of Us) gaat op jacht naar Cora. Als een van de belangrijkste dreigingen voor Cora krijgt hij uitgebreid de aandacht. Hoewel Ridgeway geen uitgesproken voorstander is van de slavernij speelt hij wel een belangrijke rol in het mechanisme dat de slavernij in stand houdt. Zijn vader voedde hem niet bepaald pro-slavernij op, maar zijn eigenzinnige vertaling van de rol van zwarte mensen in de maatschappij wordt steeds extremer. Zijn houding lijkt eerder gevoed door sadisme. Dat de zwarte bevolking in die tijd daar een makkelijke doelgroep voor was mag duidelijk zijn. In zo’n maatschappij kun je sadisme namelijk ongestraft uitvoeren.

The Underground Railroad is een fantastische, maar ook pijnlijke kijkervaring.

Dat Ridgeway niet zozeer racistische motieven heeft blijkt wel uit de merkwaardige relatie met zijn jonge zwarte metgezel Homer (een ongelooflijk briljante rol van Chase Dillon, First Wives Club). Homer volgt Ridgeway in alles wat hij doet. Homer is een exponent van de lastige relatie die zwarte mensen in die tijd onderling hadden. Zelfs zwarte medemensen konden negatief zijn over de slaven en konden aangezet worden tot vreselijke daden. Deels onder dwang, maar deels ook omdat dit geweld en de slavernij als normaal onderdeel van de samenleving ervaren werd.

The Underground Railroad is geen zwart-wit verhaal over slavernij. Het is feitelijk een fantasieverhaal, maar wel een fantasie die de realiteit van de slavernij pijnlijk duidelijk in beeld brengt. De serie confronteert de kijker daardoor des te meer. Het geweld, het openbare en onderhuidse racisme werd nog nooit zo scherp in beeld gebracht. The Underground Railroad is daarom een fantastische, maar ook pijnlijke kijkervaring.